Lĕto 1948 bu z najwuznamnišim mĕznikom serbskeho wuwića po wojnje: Sakski sejm schwali jednohlosnje Zakoń wo zacho- wanju prawow serbskeje ludnosće. Z tym prĕni raz w tysac- lĕtnej zhromadnej historiji nĕmski stat zamołwitosć za swo- bodne wuwiće serbskeje ludoweje kultury přewza. Nowe — po formje a wobsahu — towaršnostne pomĕry wuža- dachu sej nowu — po formje a wobsahu — literaturu, lite- raturu potajkim, kotraž wĕrnosć wo woprawdźitosći pisa. Tuta realistiska literatura njelĕpi slepje kaž fotografija na zwonkownych zjawach, ale pyta po jednej stronje za korjenje- mi, po druhej pak spyta rysować w dźensnišim to jutřiše. ,,Inženjer čłowjeskeje duše“ ma po słowje Stalina być spiso- waćel, to rĕka: ma hojić rany, ma wupokojeć, ma zahorjeć, zawjeseleć a wuwiwać čłowjeka. Tuton swoj nadawk može spisowaćel jenož potom spjelnić, hdyž njeposrĕdnje z najwažnišimi problemami swojeho luda so zabĕra a jemu puć a smĕr pokazać spyta. Kak spjelnichu serbscy spisowaćeljo po wojnje tuton swoj nadawk ? Smĕmy rjec, zo so swĕru procowachu a zo woprawdźe derje wobstachu. Serbscy spisowaćeljo bĕchu po wojnje dospołnje sami na sebje stajeni, njemĕjachu ani k nĕmskim, ani k su- sodnym słowjanskim spisowaćelam tajki zwizk, zo mohła jim z toho pomoc při wulkim natwarjacym dźĕle wurosć. To je sobu přičina toho, zo na spočatku noweho wotrĕzka našeje literatury so wjele eksperimentuje, zo husto dobry a kmany wobsah njenamaka swoju wotpowĕdnu formu. To so jasnje jewi w prĕnich basnjach Jurja Brĕzana.