s vnenden bedriegeu ; moet hij daarvoor huichelen ei. de Vei ten zijner Kerk met voeten treden : alles zal hij zieh getroos- ten want ..... „il n’eut pas d’autre religion que celle qu’il etait de ses mterefs de suivre.*’— De Zwijger voorzag de moeijelijkheden , die het verschil van godsdienst moest opleveren en was verzekerd van ’s Ko- n.ngs stelhge weigering ; hij meende daarom Philips te moe- ten vleijen en hem diets te maken , dat hij nooit met axsa in den echt zou treden , tenzij zij vooraf tot de katholieke Kerk wäre overgegaan. Hij schreef een langen brief, waarin J ’ als , Ware °P re S t,,c ‘d bem aangeboren , zelf het bezwaar van godsdienst-verschil opperde , maar tevens op behendige wijze deed voorkomen , alsof het hof ran Saxen alles aan den Inns overliet, zoodat Oranje naar welgevallen de nood- zakehjke yoorwaarde van het huwelijk kon bepalen, waarbii hij tevens de verklaring voegde , dat hij geen zaak der we- reld zoozeer ter harte nam , »dan onze ware Katholijke gods- lenstDeze brief kan een voorbeeld beeten van vleijenden stijl ; de Pnns schijnt zijn geheele hart daarin te hebben uit- gestort; t is met zijn eigen verlangen, maar de aandrang zijner magen en vrienden , die hem aan een huwelijk doen denken ; ook zij hadden zijn keuze geleid en hem de nicht van den Hertog aügost van Saxen aangeraden ; de voordeelcn van dat huwelijk zullen in ruiniere mate den Koning zelven ten deel vallen , dan aan Oranje. Maar als een gehoorzaam on- derdaan onderwerpt hij zieh aan het wijze oordcel zijns vor- sten , wien hij echter omlreut het punt van godsdienst de gcruststellendste verzekeringen geven kan. Eindelijk , hij sluit met eenige berigten uit Duitschland en de onderwerping der Luthersche opstandelingen mede te deelen ; hij wect niet of men op de belofte der ketters kan bouwen , maar meent het raadzaam hen door goedgunstigheid aan zieh te verbinden. Ik deel den brief in zijn geheel mede ; hij draagt geen dag- teekening , maar blijkt , uit ’t antwoord des Konings, op den 7doa Februari 1560 geschrevcn: »Sire, je n ay pas voulu ddlaisser de donner ä cognoistre »ä vostre Majeste', comme ä celle ä qui je suis taut oblige et uredcvable , 1111 g alfaire qui m’importe beaueoup , qu’est